Uroczystości z okazji 66 rocznicy wyzwolenia obozów koncentracyjnych 7 – 8 maja 2011 |
„Ludzie ludziom zgotowali ten los”
Zofia Nałkowska
Było to 7 maja 2011 roku. Nad nami błękit nieba doliny Ebensee, dookoła wysokie, zadumane jodły nad czasami, w jakich wyrosły. Przyroda budząca się do życia tak jak ONI – wtedy gdy mieli po 18-cie lat a może mniej, wtedy gdy mieli marzenia o miłości i szczęściu. W górze szeptał coś majowy wiatr i tylko kamienne schody – niemi świadkowie nieludzkiej zbrodni wciąż milczą.
Obóz Ebensee został wyzwolony 6 maja 1945 roku przez wojska amerykańskie. W uroczystych obchodach tego wydarzenia udział wzięli jeńcy, którzy przeżyli ten okrutny, bezlitosny czas, ich rodziny oraz delegacje przybyłe z różnych krajów. W ciszy i zadumie złożyliśmy w hołdzie poległym wieńce w biało-czerwonych barwach. Polskich jeńców, a zostało ich z Obozów w Austrii tylko czternastu – w wieku od 87 do 93 lat, reprezentował Władysław Żuk, który w swoim wystąpieniu przypomniał zgromadzonym o bestialstwach faszyzmu. Mieliśmy też okazję na prywatne rozmowy z naszymi polskimi, byłymi więźniami obozów w Austrii, co zostało udokumentowane przez wielu międzynarodowych dziennikarzy.
„Dolino zimna nędzy i głodu
Dolino cierpień katuszy lodu
Dolino śmierci Polskiej Młodzieży
Którą z Powstania tutaj przywieźli
Do Ebensee”
Tak opisuje to miejsce kaźni jeden z jeńców Władysław Szepelak autor tomiku wierszy pt. „Jana Pawła imię nigdy nie przeminie”. Pochwalę się, że nabyliśmy od autora taki tomik wierszy z autografem i dedykacją.
Jakże wzruszające były opowiadania innego więźnia z numerem obozowym 137555 IL, kiedy mówił nam jak wrócił po wyzwoleniu do rodzinnego domu, a matka przywitała go słowami „a pan do kogo?” Jak mogła rozpoznać w nim swojego syna. Był wycieńczony, obdarty, ważył tylko 37 kg Słuchając tych wspomnień oczy mieliśmy pełne łez.
Następnego dnia 8-go maja wspólnie z prezesem WPwGA Julianem Gaborkiem uczestniczyliśmy we Mszy Świętej odprawionej w języku polskim w Mauthausen. Pod polskim pomnikiem wieńce złożyły Polska Ambasada w Austrii, delegacja młodzieży polskiej z Warszawy, delegacja Wojska Polskiego oraz z wielu innych krajów. Tego dnia Mauthausen odwiedziło ok. 10 tys. osób. Obóz Koncentracyjny Mauthausen jest na wysokim wzgórzu. Otoczony granitowymi murami i wieżami przypomina średniowieczną fortecę, chociaż zbudowano go w czasie pierwszej wojny światowej z przeznaczeniem dla jeńców wojennych. W 1939 roku w tym obozie więźniowie byli wykorzystywani do niewolniczej pracy na rzecz niemieckiego przemysłu zbrojeniowego. Nazistowskie ludobójstwo w obozach koncentracyjnych było bezprecedensowym wydarzeniem w całej historii ludzkości.
Urszula Ciszewska
PRZEGLĄD ZDJĘĆ